Onion Architecture (Soğan Mimarisi) Nedir?
Onion mimarisi, bir yazılım uygulamasının modüler bir yapıda geliştirilmesini sağlayan bir mimaridir. Bu mimaride, uygulama katmanları, birbirleriyle bağlantılı olacak şekilde katmanlar halinde düzenlenir.
ASP.NET Core 6 için Onion mimarisi kullanılırken, uygulama katmanları üç ana kategoriye ayrılır:
- Çekirdek (Core) Katmanı: Bu katman, uygulamanın temel iş mantığını içerir. Veri modelleri, işlemleri, hizmetleri ve arayüzleri içerir. Çekirdek katmanı, diğer katmanlarla doğrudan etkileşim kurmaz.
- Altyapı (Infrastructure) Katmanı: Bu katman, veritabanı işlemleri, dosya sistemi işlemleri, ağ işlemleri ve dış bağımlılıklarla ilgili işlemleri içerir. Altyapı katmanı, çekirdek katmanı ve uygulama sunum katmanı arasında arayüz görevi görür.
- Sunum (Presentation) Katmanı: Bu katman, kullanıcı arabirimini oluşturur. Web uygulamaları için MVC veya Razor Pages kullanılabilir. Sunum katmanı, altyapı katmanı ve çekirdek katmanı arasında arayüz görevi görür.
Onion mimarisi, uygulamanın modülerliğini artırır ve değişikliklerin diğer katmanlara etkisini en aza indirir. Bu, uygulamanın daha sürdürülebilir ve test edilebilir olmasını sağlar.
Onion Mimarisi, endişelerin ayrılmasını ve bağımlılığın tersine çevrilmesini vurgulayan bir yazılım mimari modelidir. Temel bir iş mantığını çevreleyen katmanlardan oluşur ve her katmanın belirli bir sorumluluğu vardır ve komşu katmanla arayüzler aracılığıyla iletişim kurar.
Soğan Mimarisinin nasıl kullanılacağına ilişkin bazı adımlar şunlardır:
- Çekirdek Etki Alanını Tanımlayın (Identify the Core Domain):
Onion Mimarisini kullanmanın ilk adımı, uygulamanızın çekirdek etki alanını belirlemektir. Bu, ana amacını ve işlevselliğini tanımlayan uygulamanın kalbidir.
- Katmanları Tanımlayın(Define the Layers):
Çekirdek etki alanını tanımladıktan sonraki adım, uygulamanın katmanlarını tanımlamaktır. Onion Mimarisinde tipik olarak dört katman vardır – Sunum, Uygulama, Etki Alanı ve Altyapı.
- Sunum Katman (Presentation Layer): Bu katman, uygulamanın kullanıcıya sunulmasından sorumludur. Kullanıcı arabirimini ve kullanıcıyla doğrudan etkileşime giren diğer bileşenleri içerir.
- Uygulama Katmanı(Application Layer:): Bu katman, görevleri gerçekleştirmek için çekirdek etki alanını kullanan uygulama mantığını içerir. Sunum ve etki alanı katmanları arasında aracı görevi görür.
- Etki Alanı Katmanı(Domain Layer): Bu katman, uygulamanın temel iş mantığını ve kurallarını içerir. Teknolojiden bağımsız olacak ve herhangi bir özel uygulama detayından bağımsız olacak şekilde tasarlanmalıdır.
- Altyapı Katman(Infrastructure Layer): Bu katman, veri erişimi, kalıcılık ve harici hizmetler gibi teknik uygulama ayrıntılarını sağlar.
- Arayüzleri Tanımlayın:
Her katman, bitişik katmanlarıyla, katmanların birbirleriyle nasıl etkileşime girdiğini tanımlayan arayüzler aracılığıyla iletişim kurar. Bu arayüzler, teknolojiden bağımsız olacak ve herhangi bir özel uygulama detayından bağımsız olacak şekilde tasarlanmalıdır.
- Katmanları Uygulayın:
Katmanları ve arayüzleri tanımladıktan sonra, her katmanı uygulamaya başlayabilirsiniz. Her katman, işlevselliğini sağlamak için kendi birim testleri seti ile bağımsız olarak geliştirilmelidir.
- Bağımlılık Enjeksiyonunu Kullanın:
Onion Mimarisini kullanmanın son adımı, katmanları birbirine bağlamak için bağımlılık enjeksiyonunu kullanmaktır. Bu, diğer katmanları etkilemeden her katmanın kolayca değiştirilmesine veya değiştirilmesine olanak tanır.
Genel olarak, Onion Architecture, ölçeklenebilir ve bakımı yapılabilir uygulamalar geliştirmek için güçlü bir araçtır. Endişeleri ayırarak ve bağımlılık tersine çevirmeyi kullanarak, değişen gereksinimlere ve teknolojilere kolayca uyum sağlayabilen esnek ve modüler bir mimari oluşturabilirsiniz.
- Test Odaklı Geliştirme Kullanın: Test odaklı geliştirme (TDD), kodu yazmadan önce testler yazdığınız bir yazılım geliştirme uygulamasıdır. Bu, kodunuzun doğru olduğundan ve uygulamanın gereksinimlerini karşıladığından emin olmanıza yardımcı olur. Onion Mimarisinde, TDD özellikle kullanışlıdır, çünkü tüm uygulamanın kurulmasına gerek kalmadan her katman bağımsız olarak test edilebilir.
- İş Mantığını Temel Etki Alanında Tutun: Onion Mimarisini kullanarak uygulamanızı geliştirirken, iş mantığını çekirdek etki alanında tutmanız önemlidir. Bu, etki alanı katmanının, uygulamanın davranışını tanımlayan tüm kuralları, algoritmaları ve mantığı içermesi gerektiği anlamına gelir. Bunu yaparak, iş mantığının herhangi bir özel uygulama detayından bağımsız olmasını sağlayarak bakımını ve güncellemesini kolaylaştırırsınız.
- Katmanları İnce Tutun: Onion Mimarisinin amaçlarından biri, katmanları ince tutmak ve belirli sorumluluklarına odaklanmaktır. Bu, her katmanın herhangi bir ekstra işlevsellik eklemeden yalnızca görevlerini gerçekleştirmek için gerekli kodu içermesi gerektiği anlamına gelir. Katmanları ince tutarak, uygulamanın bakımını ve güncellenmesini kolaylaştırır ve hata veya hata verme riskini azaltırsınız.
- Bir Temiz Kod Stili Kullanın: Temiz kod, okunması, anlaşılması ve bakımı kolay olan koddur. Kodlama stili, adlandırma kuralları ve organizasyon için en iyi uygulamaları takip eder. Onion Mimarisinde temiz bir kod stili kullanmak önemlidir çünkü uygulamanın farklı katmanlarında gezinmeyi ve bunların birbirleriyle nasıl etkileşime girdiğini anlamayı kolaylaştırır.
- Sürekli Yeniden Düzenleme: Yeniden düzenleme, kodun tasarımını işlevselliğini değiştirmeden geliştirme sürecidir. Onion Mimarisinde yeniden düzenleme önemlidir, çünkü katmanları düzenli tutmaya ve kodun bakımını yapmaya yardımcı olur. Kodu sürekli olarak yeniden düzenleyerek, uygulamanın esnek kalmasını ve değişen gereksinimlere ve teknolojilere uyarlanabilir kalmasını sağlayabilirsiniz.
Sonuç olarak, Onion Architecture esnek, ölçeklenebilir ve bakımı yapılabilir yazılım uygulamaları geliştirmek için güçlü bir araçtır. Yukarıda özetlenen adımları izleyerek anlaşılması, test edilmesi ve bakımı kolay olan temiz ve modüler bir mimari oluşturabilirsiniz. Onion Architecture (Soğan Mimarisi) Nedir? Konumu okuduğunuz için teşekkür ederim umarım faydalı olmuştur.
